Nikogo nie trzeba przekonywać, jak ważna jest trzeźwość pracowników, szczególnie tych pracujących za kółkiem. Boleśnie przekonała się o tym stołeczna Arriva latem 2020 r., kiedy to doszło do dwóch głośnych wypadków z udziałem jej kierowców. Co prawda mężczyźni nie byli pod wpływem alkoholu, ale w ich organizmach wykryto ślady narkotyków. Jeden z tych wypadków doprowadził do śmierci pasażerki.[1]https://polskatimes.pl/wypadek-autobusu-w-warszawie-kierowca-byl-pod-wplywem-metamfetaminy/ar/c1-15069172 Być może tragedii udałoby się uniknąć, gdyby pracodawca mógł legalnie kontrolować, czy kierowcy nie pracują pod wpływem substancji odurzających.
Obecnie pracodawcy często mają związane ręce i nie mogą prowadzić prewencyjnych kontroli trzeźwości. Orzeczenia sądów nie są zgodne w tym zakresie, mimo wyroku Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 22 października 2018 r., II PK 199/17, LEX nr 2580542), który w pewnych okolicznościach, takie kontrole dopuścił. Zdarza się również, że wpływają skargi samych pracowników, kwestionujących uprawnienia pracodawców do takich działań.
Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się więc z prośbą o przyspieszenie prac nad nowelizacją przepisów. W odpowiedzi Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologi poinformowało, iż działa w tej sprawie.
„[…] chciałabym zapewnić, że Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii nie ustaje w działaniach mających na celu uregulowanie kwestii przeprowadzania przez pracodawców prewencyjnych kontroli trzeźwości pracowników, a także kontroli na obecność środków działających podobnie do alkoholu w ich organizmach. W chwili obecnej nadal trwają prace wewnątrz resortu, poprzedzające oficjalne rozpoczęcie procedury legislacyjnej w tym zakresie.” – wyjaśnia Sekretarz Stanu Iwona Michałek.[2]https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/WG_do_ministra_Gowina_ws_kontroli_pracownikow_alkohol_02_12_2020.pdf
Co ma się zmienić?
Pracodawca, przy spełnieniu odpowiednich warunków, ma otrzymać możliwość przeprowadzania wyrywkowych kontroli na zawartość alkoholu lub innych środków odurzających oraz mają zostać określone zasady takich kontroli. Ponadto wprowadzone mają być zasady, określające podstawy niedopuszczenia pracownika, będącego w stanie nietrzeźwości lub odurzenia, do wykonywania pracy. Pracodawca po wykryciu w organizmie pracownika substancji odurzających ma mieć obowiązek odsunięcia go od wykonywanej pracy.
Termin przekazania gotowego projektu ustawy nie jest jeszcze znany.